Voor u ligt het Hoorn Sportakkoord 2023-2026. Om tot hier te komen zijn flinke stappen gezet. De eerste stap is in 2018 gezet met het Nationale Sportakkoord ‘Sport verenigd Nederland’. Om vanuit een brede coalitie samen te gaan werken aan het versterken van sport en bewegen. De lokale uitwerking van het Hoornse Sportakkoord ‘Bewegen is ontmoeten’ verscheen in 2020.

De tweede grote stap was in december 2022. Toen werd het landelijk vervolg uitgebracht: Hoofdlijnen Sportakkoord II ‘Sport versterkt’ 2023- 2026. Het vormde het uitgangspunt voor het Hoornse kernteam, in het lokale proces naar het dynamische ambitiedocument Hoorn Sportakkoord 2023 - 2026 ‘Bewegen voor iedereen’.

Maatschappelijke meerwaarde: uniek verbindend vermogen
Omdat veel mensen plezier aan sport en bewegen beleven, vormt het een uiterst krachtig instrument. Een instrument om sociale cohesie en welzijn te bevorderen. De wedstrijd, de toertocht en de bridgeavond brengt mensen samen. Het helpt ook om je karakter te vormen, jezelf te leren kennen en in een veilige setting te leren hoe je met elkaar omgaat. Kortom; de sportsector is uniek in haar verbindend vermogen. Het creëert ontmoetingen en een vitalere en gezondere maatschappij. Dat is van onschatbare waarde in een tijd waarin het overbruggen van de verschillen tussen mensen een grote uitdaging is. Sport en bewegen is bij uitstek geschikt om iedereen deel te laten nemen: als supporter, vrijwilliger, bestuurder, trainer en sporter. Het maatschappelijk potentieel is enorm! Veel lokale partijen vanuit de welzijns-, gezondheids-, zorg-, vrijwilligers-, onderwijssector en andere maatschappelijk georiënteerde organisaties, onderkennen deze positieve kracht van sport. Ze voelen en ervaren het. We hebben eenzelfde ambitie voor ogen: een open, veilig en toegankelijk sport- en beweegaanbod voor álle inwoners van Hoorn

Hedendaagse uitdagingen
De grootste actuele uitdagingen waar de Sport en de sportcultuur voor staan, zijn:

Als alle partijen in Hoorn de handen ineen slaan, dan kunnen we via de sport ervoor zorgen dat iedereen kan meedoen! Welke Hoornse ambities we daarbij hebben, is gebundeld in dit rapport.

Door het brede draagvlak op de ambities, zijn zij het vertrekpunt voor partijen om elkaar te vinden en te verbinden via de sport. Vanuit dit fundament werken we jaarlijks een actieplan uit om de betekenis van sport en bewegen verder te versterken, te vergroten en steeds meer mensen en organisaties in Hoorn te bereiken. Er liggen veel kansen om preventief hét verschil te maken in de maatschappelijke gezondheidsopgave naar een gezonde en vitale samenleving in 2040!

We wensen je veel leesplezier en vertrouwen, dat we de komende 4 jaar met elkaar aan de slag gaan voor sportend en bewegend Hoorn.

Kernteam Hoorn Sportakkoord Mei 2023

In het (nationale) Hoofdlijnen Sportakkoord II ligt de nadruk op drie ambities, die weergeven wat de partners samen willen bereiken om de sport in Nederland te versterken. Die ambities zijn leidend en vormen het kader voor dit lokale Sportakkoord en de nadere uitwerking met de Hoornse sportsector. De volgende ambities staan centraal in de periode 2023 - 2026:

1. Het fundament op orde
2. Een groter bereik
3. Meer (zichtbare) betekenis

Fundament op orde
Met ‘Sport versterkt’ werken de landelijke partners aan een stevigere positie van de sport in het landelijke, regionale en lokale beleid. Het Hoornse kernteam onderschrijft dat en draagt het via ambassadeursschap actief uit. Met elkaar delen wij onze maatschappelijke betrokkenheid en passie voor bewegen met andere partijen. Zodat er initiatieven ontstaan die aansluiten op de behoefte van Hoornse inwoners. Daarbij is extra aandacht voor veiligheid, kwaliteit en toegankelijkheid. Met lokaal geformuleerde ambities en acties zorgen we ervoor dat de Hoornse sportsector daar kwalitatief en kwantitatief ook toe in staat is. Want, een sterke sport versterkt de maatschappij en vice versa!

Groter bereik
Het realiseren van een groter bereik is dat Hoorn Sportakkoord II actief stimuleert dat aanpalende sectoren ‘in beweging komen’. Door de kansen te benutten van beweging als doel én als middel van verbindend instrument, zodat iedereen mee kan doen. Hierbij is extra aandacht voor het bereiken van nieuwe doelgroepen en groepen mensen die te weinig sporten en bewegen. Enkele voorbeelden zijn jeugd met bewegingsarmoede, (hang-)jongeren die urban sports uitproberen, mensen met een (chronische) beperking, mensen die eenzaamheid ervaren, psychische klachten, ouderen die samen bewegen en vrijwilligerswerk doen.

Zichtbare betekenis
De Hoornse sportsector zelf opent haar deuren om een bijdrage te leveren aan deze akkoorden en programma’s. Dat doen zij door de ambities van het Hoorn Sportakkoord II te omarmen. Het samenwerkingsverband fungeert als platform om in de breedte, sport met andere sectoren te verbinden. Door kennis met elkaar te delen en te stimuleren dat er sport- en beweegactiviteiten binnen de verschillende sectoren ontstaan. Het podium van topsport dient als inspiratiebron. De Westfriese boegbeelden en talenten zijn ambassadeurs voor de sport. De prestaties en heroïsche verhalen worden benut om de maatschappelijke waarde van (top)sport in regio Westfriesland in de etalage te zetten.

Landelijke programma’s
Het realiseren van een groter bereik wordt landelijk extra gestimuleerd via de aanpak van de “Brede SPUK-regeling 2023 - 2026”. Daarin staat de lokale aansluiting met landelijke programma’s als GALA (Gezonde en Actieve Leefstijl Akkoord), het IZA (Integraal Zorg Akkoord), het programma School & omgeving en de Maatschappelijke Diensttijd. In het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) maken VWS, gemeenten en zorgverzekeraars minder vrijblijvende afspraken, gericht op vertaling van CONCEPT Hoorn Sportakkoord II 2023-2026 5 landelijke doelen voor gezondheid en welbevinden naar landelijke, regionale en lokale resultaten. Sport en bewegen kan een belangrijke bijdrage leveren aan deze doelen en resultaten. De doelen sluiten aan bij de landelijke gezondheidsdoelen uit het Nationaal Preventieakkoord (NPA), de Landelijke Nota Gezondheidsbeleid, het Integraal Zorgakkoord (IZA) en het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen. Het GALA richt zich op alle mensen, met specifieke aandacht voor groepen waar de meeste gezondheidswinst is te behalen.

Het kernteam van het Hoorns Sportakkoord I heeft de uitnodiging aangenomen om samen met betrokken organisaties, verenigingen, instellingen en de gemeente, te komen tot een vervolg voor de jaren 2023-2026. Vertrekpunt waren het vorige lokale akkoord en de basis van het landelijke Hoofdlijnen akkoord II. Ook de nadere duiding door de Vereniging Sport & Gemeenten heeft als format gediend voor het Hoorns Sportakkoord II.

Om tot een Sportakkoord II te komen zijn in vijf stappen de lokale partners en sectoren betrokken. Via deze stappen is er inspiratie verkregen, geraadpleegd en meegeschreven bij het opstellen van dit akkoord.

1. Inwoners en sportverenigingen
Ter onderbouwing en monitoring van het Hoorns Sportakkoord II is gebruik gemaakt van de 4-jaarlijkse lokale Sportmonitor (6.500 inwoners) en Vitaliteitsscan (80 sportverenigingen). Beide zijn in maart 2023 door de gemeente Hoorn uitgezet om input te vragen over het sport- en beweeggedrag van inwoners en inzicht te krijgen in de toekomstbestendigheid van sportclubs. De resultaten zijn verwerkt in een advies voor 2023-2026. In Bijlage ….. zijn de uitkomsten te vinden.

2. Onderwijs 100 jongeren en NOC*NSF
Tijdens een lokale bijeenkomst bij de Copernicus is op 20 maart 2023 een uitvraag gedaan onder 100 jongeren in de leeftijd van 12-17 jaar. Daarin werd de sportbehoefte van de 12-17 jarigen uitgevraagd via 3 workshops: Gezonde generatie, Sportdeelname en plezier en Beweegrechten van het kind.

3. Sportdebat Tweede Kamer Den Haag
Op 5 april 2023 is het Sportdebat van minister Conny Helder in de Tweede Kamer bijgewoond. Daarin kwamen naast het Sportakkoord II ook de onderwerpen vrijwilligers, besturen en sociale veiligheid aan bod.

4. Sportnetwerk Westfriesland
Op 13 april 2023 is een bijeenkomst gehouden van Sportnetwerk Westfriesland in samenwerking met het NOC*NSF. Via thematische workshops konden bestuurders van sportclubs kennis vergaren en inhoudelijk sparren met sportbonden, zorg- en welzijnsorganisaties, vrijwilligers en bestuur.

5. Inbreng diverse sectoren en samenwerkingspartners
Alle leden van het kernteam hebben zich hard gemaakt in hun rol als ambassadeur namens de sectoren onderwijs, welzijn, zorg, vrijwilligers en sportaanbieders (ondernemers en verenigingen). Daarbij hebben zij actief de eigen achterban van samenwerkingspartners, gevraagd om input voor dit Sportakkoord. Op deze manier is een breed scala aan maatschappelijke organisaties, instellingen en verenigingen en ondernemers bereikt, om met hen van gedachten te wisselen over de inhoud van het nieuwe Hoorns Sportakkoord II.

In dit hoofdstuk worden de zes pijlers nader uitgewerkt. Hierbij is aansluiting gezocht bij het vorige

Hoorn Sportakkoord en de destijds hieraan gekoppelde uitvoeringsplannen.

De zes pijlers die op de volgende pagina’s worden uitgewerkt zijn:

Er zijn nog steeds groepen inwoners in Hoorn die niet voldoende in staat zijn om actief deel te nemen aan het sport- en beweegaanbod. Een gerichter aanbod dat aansluit bij de behoefte moet zorgen dat meer mensen bereikt worden om te gaan sporten en bewegen. Verbetering van de fysieke en sociale toegankelijkheid van de sport vergroot ook de betekenis van sport.

Ambitie
We willen graag dat elke inwoner van Hoorn een leven lang plezier beleeft aan sporten en bewegen. Iedereen die mee wil doen, kan daadwerkelijk meedoen, er is sprake van kansengelijkheid in en door sport- en beweegdeelname. Dat doen we via het stimuleren van activiteiten voor participatie en sociale samenhang voor doelgroepen. Vanuit het sportakkoord werken we met onze partners aan een sportinfrastructuur waar iedereen zich welkom voelt en daadwerkelijk voor elke inwoner uit Hoorn toegankelijk is. Als het gaat om de fysieke toegankelijkheid ligt de bal nadrukkelijk bij de gemeente. Binnen de gemeente Hoorn zijn vele professionals werkzaam die vanuit hun kennis, expertise en netwerk kunnen bijdragen aan het verder verbeteren van inclusie en diversiteit. Zij zijn ook uitermate geschikt om partijen bij elkaar te brengen die specifieke projecten en activiteiten binnen deze pijler kunnen gaan realiseren. Door hun ambassadeursrol vergroten we tevens de bekendheid van het sportakkoord in de volle breedte.

Het streven is om per jaar een aantal nieuwe sportactiviteiten in het kader van inclusie en diversiteit te laten organiseren. Jaarlijks bepalen we samen met de partners hoeveel dat er zouden moeten worden. In regionaal verband is er een Samenwerkingsverband Aangepast Sporten. Het kernteam is voorstander van het continueren van dit samenwerkingsverband.

Nog steeds ervaart niet iedereen het plezier wat sport en bewegen kan bieden. Discriminatie en grensoverschrijdend gedrag komt helaas in heel Nederland voor. Een sociaal veilige sport moet het fundament gaan vormen voor de sport in Hoorn. Met elkaar zorgen dat iedereen zich prettig voelt op de sportvereniging en eventuele misstanden snel worden gemeld en adequaat worden afgehandeld.

Ambitie
Het creëren van een basis waar iedereen veilig en met plezier kan bewegen en sport beleven. Hiervoor stellen we in 2024 een plan van aanpak Veilige Sport Hoorn op met de relevante samenwerkingspartners. Hierbij beschrijven we wie welke rol en taak heeft. Ook geven we aan welke activiteiten er georganiseerd gaan worden om het thema nog beter bij de sportorganisatie onder de aandacht te brengen. Het gaat hierbij onder meer om gedragsregels voor kader en bestuur, vertrouwenscontactpersonen en Verklaringen Omtrent Gedrag (VOG) bij sportorganisaties. Ook de Code Goed Sportbestuur komt terug in het plan van aanpak.

De lokale diversiteit aan sport- en beweegaanbieders is het fundament voor sportend en bewegend Hoorn. Via de verenigingen en de sportondernemers in de wijk. Met kwalitatief goede pedagogische en didactisch geschoold kader, werken sportaanbieders aan een sociaal veilige omgeving, waarin het voor iedereen fijn sporten en bewegen is. Door hier gericht op in te zetten is de organisatie van betekenis voor de inwoners van Hoorn. Tevens zorgt deze kwaliteitsimpuls dat meer mensen het plezier van sport en bewegen ontdekken, waarmee het bereik verder vergroot wordt.

Ambitie
Aanbieders van sport en bewegen zijn toekomstbestendig, zodat sport en bewegen voor iedereen toegankelijk en bereikbaar blijft. De sportaanbieders zijn doelmatig georganiseerd en spelen in op de maatschappelijke behoefte en kansen in de markt. Wanneer zij vastlopen of hulp/ondersteuning nodig hebben weten ze de weg naar het loket van Sportnetwerk Westfriesland goed te vinden. Ook weten de organisaties elkaar te vinden en onderling te versterken. Door deze samenwerkingsverbanden ontstaan ook nieuwe initiatieven qua sportaanbod. Hierbij wordt ook naar andere sectoren als de zorg en het onderwijs gekeken. De Combinatiefunctionarissen kunnen hierbij een katalyserende rol vervullen. Sterke sportorganisaties kenmerken zich ook door gekwalificeerd kader en een bijdrage aan de maatschappelijke stage van voortgezet onderwijs leerlingen.

Vaardig in bewegen streeft naar kansen voor ieder kind en iedere jongere om vaardig en veelzijdig te sporten en bewegen. Dit onder leiding van pedagogisch en didactisch gekwalificeerd kader, waarbij plezier en ontwikkeling centraal staan. Hiermee leggen de sport en beweegaanbieders de basis voor een leven lang sporten en bewegen. Op deze manier geven we nog meer betekenis aan sport en bewegen. Met het vergroten van de kansen op sportdeelname, neemt ook het aantal kinderen dat voldoet aan de dagelijkse beweegrichtlijn toe.

Ambitie
Een leven lang sporten en bewegen begint bij de jeugd. We streven ernaar dat elk kind voldoet aan de beweegnorm en dat zij motorisch voldoende vaardig zijn. Daartoe moet elk kind kunnen meedoen aan voor- tijdens en naschools beweegaanbod in de wijk. Dit betekent een goede samenwerking tussen het onderwijs en de sportaanbieders. In de verschillende wijken van Hoorn zou een beweegteam actief moeten zijn dat activiteiten voor de wijk organiseert en coördineert. Naast de lokale partners, hebben de buurtsportcoaches, combinatiefunctionarissen, beweegmanagers en de jongerenwerkers hierin een belangrijke rol vanuit hun professie.

Sport en bewegen hebben een grote maatschappelijke betekenis. Waarbij sport vooral in georganiseerd verband en op een specifieke accommodaties plaatsvindt, zijn beweging en spelvormen vaak minder gebonden aan een locatie. Met deze pijler willen we het fundament van de sportinfrastructuur verder uitbouwen en ook meer sport en bewegen in de openbare ruimte laten plaatsvinden. Op deze manier bereiken sport en bewegen nog meer mensen in onze samenleving. Dit vraagt een adequate afstemming met de gemeente als het gaat om de ruimtelijke invulling. Maar ook organisaties en instellingen kunnen meer samenwerken aan het multifunctioneel en efficiënt gebruik van beweeglocaties. Beweegvriendelijke locaties in de openbare ruimte zijn gratis toegankelijk. Zij zijn een goede aanjager voor dagelijks voldoende beweging in de vrije tijd.

Daarnaast maakt individualisering en digitalisering dat er steeds bewuster keuzes gemaakt worden. De beleving en persoonlijke aandacht en het aansluiten bij nieuwe sporttrends versterkt de keuze. Iemand wil zelf kunnen kiezen, waar, wanneer en met wie diegene gaat sporten. De individuele wens van persoonlijke benadering en beleving neemt steeds meer toe. De vindbaarheid van organisaties of personen is een punt van aandacht. Naast de herkenbaarheid van locaties gaat het ook om efficiënt gebruik van sportaccommodaties.

Ambitie
Een beweegvriendelijke leefomgeving die gezonde leefstijlkeuzes makkelijk maakt en bewegen en ontmoeten faciliteert. Dit betekent nog meer multifunctionele voorzieningen in de gemeente en beweegvriendelijke locaties in de openbare ruimte. Door gezamenlijk gebruik verhogen we ook de maatschappelijke waarde en kunnen de inwoners werken aan een gezonder leefstijl. De gemeente speelt als het gaat over de inrichting een centrale, besluitvormende rol. Het kernteam kan hierbij vanuit haar brede expertise desgevraagd advies geven.

 Topsport kan niet zonder de breedtesport. En breedtesporters halen inspiratie uit de topsport. De stad Hoorn, maar zeker ook Westfriesland heeft een aantal topsport boegbeelden waarmee we de betekenis van topsport kunnen laden. Enkele voorbeelden zijn Iron Man West Friesland, de Schutz Marathon en Olympische prestaties van topsporters als Irene Schouten, Nadine Visser, Bas Takken, Lieke Klaver en Lobke Berkhout. In Westfriesverband willen de 7 gemeenten regionaal invulling geven aan deze pijler. Dat doen we onder meer door de ondersteuning van de jaarlijkse Westfriese Sportexperience. De ambitie is om sport en bewegen in de breedte te promoten door middel van het etaleren van topsportprestaties. Tijdens de Sportexperience worden topsportprestaties bekroond en de maatschappelijke waarde van sport in de etalage gezet. Ook kunnen bezoekers kennismaken met diverse sporten, sportaanbieders en sportverenigingen in Westfriesland.

Ambitie
In regionaal verband worden sporttalent- en topsportprestaties in Westfriesland geprofileerd en bekroond. Dit gebeurt bijvoorbeeld door de Wall of Fame in IJsbaan de Westfries voor (Olympische) medaillewinnaars. Zij zijn een voorbeeld van inspiratie en verbinding, zodat de maatschappelijke waarde van topsport optimaal wordt benut. Een ander initiatief is de jaarlijkse organisatie van de Wesfriese Sportexperience.

Organisaties die zich hebben aangesloten bij het Sportakkoord, actief bijdragen aan de realisatie van actiepunten uit het akkoord, samenwerken met lokale partners en het voortouw nemen bij een of meer actiepunten, kunnen daarvoor een bijdrage aanvragen van maximaal € 3.000,- vanuit het stimuleringsbudget. Voor bijzondere aanvragen kan er afgeweken worden van dit bedrag. Structurele financiering van menskracht of investering in kapitaalgoederen behoren niet tot de mogelijkheden.

Dit sportakkoord is een document met ambities. Het is het kader voor de komende jaren. De concrete doelstellingen en acties worden jaarlijks vormgegeven in het jaarplan. Samen met de partners willen we jaarlijks focus, verfijning en verdieping maken op de pijlers. In het jaarplan nemen we de prioriteiten van dat jaar op. Ook stellen we zo concreet mogelijk meetbare doelstellingen op, om het bereik van het sportakkoord te kunnen bepalen.

Het jaarplan wordt in de laatste twee maanden voorafgaand aan het nieuwe jaar vastgesteld en komt via de website: hoornsportakkoord.nl beschikbaar.

Binnen drie maanden na afsluiting van het jaar evalueert het kernteam en stelt zij een rapportage op met een inhoudelijk en financieel overzicht van de resultaten. Deze rapportage wordt door de gemeente ook gebruikt voor de verantwoording van de Brede SPUK-regeling.

Tijdens Sportakkoord I heeft het Mullier Instituut, vanuit haar landelijke onderzoeksrol, het Hoorns Sportakkoord als één van de zes kwalitatieve monitoringsprojecten gebruikt via de Lokale Case Study.

Het kernteam werkt vanzelfsprekend mee aan activiteiten rondom monitoring en evaluatie in het kader van het Sportakkoord en Brede Spuk 2023- 2026.

Tenslotte geeft ook de 4-jaarlijkse Sportmonitor en Vitaliteitsscan van de gemeente Hoorn inzicht in de voortgang en stand van zaken op diverse onderwerpen uit het sportakkoord.

Vanaf de start van Sportakkoord I is er een lokaal samenwerkingsverband geformeerd. Een afvaardiging van het Hoorns sportlandschap bestaande uit de sectoren: onderwijs, sportaanbieders (verenigingen en ondernemers), welzijns- en gezondheidswerk, vrijwilligers en gemeente. Het kernteam is het lokale sportplatform en richt zich vooral op:

Vanuit bovenstaande is er een groot aantal taken die voor een succesvolle uitvoering van het sportakkoord noodzakelijk zijn. Aangezien het kernteam een sturende en monitorende functie heeft is er behoefte aan mensen die werken in een flexibele ring om het kernteam. Vanuit hun professie en vakexpertise pakken zij specifieke uitvoeringstaken op die horen bij de themalijnen. Hierbij gaat het om de jongerenwerkers, vrijwilligersadviseurs, buurtsportcoaches, beweegmanagers, combinatiefunctionarissen en de sportverenigingsadviseur. Zij zijn (gedeeltelijk) in dienst/opdracht bij een van de samenwerkingspartners en van daaruit inzetbaar voor gericht advies en vragen.Een volgende stap is om hen nog nadrukkelijker in te zetten op het samenbrengen van partijen én hetrealiseren van activiteiten bij andere partijen. Dit vraagt om commitment van de partners. Deze flexibele ring pakt een aantal specifieke uitvoeringstaken op.

Auke Abbekerk (Vrijwilligersorganisatie)
Christa Zijp (Coördinatie Sport & Preventie)
Christiaan Verschoor (Welzijnsinstellingen, zorg)
Isabel de Vries (1.Hoorn participatie, zorg)
Leslie Voorzaat (Ondernemende sportaanbieders)
Loek Stam (Sportvereniging)
Mike van Mierlo (Sportverenigingsadviseur)
Steffen van der Pol (Onderwijs)
Ruben Bakema (Voorzitter kernteam en sportvereniging)

Zien bewegen is doen bewegen, hoe houden we onze ambities levendig en zichtbaar. De afgelopen periode hebben we als kernteam gemerkt dat het helpt om het Sportakkoord doorlopend onder de aandacht te brengen van (potentiële) partners. Naast bijeenkomsten onder de vlag van het sportakkoord zijn er ook specifieke momenten zoals evenementen en landelijk georganiseerde campagnes, waarop het kernteam actief de publiciteit zoekt om het sportakkoord te promoten. Te denken valt aan:

Week van de motoriek
Nationale sportweek
Westfriese Sportexperience

Naast deze specifieke promotionele activiteiten maken we gebruik van de website www.hoornsportakkoord.nl en social media. Ook het Hoornse sportplatform Hoornbeweegt.nl levert een belangrijke bijdrage. Het accent ligt op het samenbrengen van het Hoorns beweegaanbod en de vraag van inwoners cq. doelgroepen. Zo maken we samen sport en bewegen zichtbaar voor iedereen!